Na początku lutego 2018 r. w Szkole Podstawowej nr 3 w Augustowie została oddana do dyspozycji uczniów i nauczycieli sala, w której odbywa się wielozmysłowa terapia doświadczania świata.
Beneficjentami są głównie dzieci ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się, takimi jak: słaba koncentracja uwagi, uczniowie z ADHD, ADD, z niskim poczuciem wartości, z zaburzonymi relacjami społecznymi, problemami emocjonalnymi, autystyczni, opóźnieni psychoruchowo, z zespołem Aspergera, niepełnosprawni intelektualnie, z zaburzeniami mowy na tle nerwicowym.
Głównym celem zajęć jest doświadczanie świata różnorodnymi zmysłami, np. wzroku, słuchu, węchu, dotyku oraz relaksacja i wyciszenie. Umożliwia się dzieciom poznawanie świata poprzez patrzenie, słuchanie, dotykanie, wąchanie i smakowanie. Terapia w sali doświadczania świata jest doskonałym środkiem na depresję, nerwice, zaburzenia emocjonalne czy nadpobudliwość. Usprawnia przy tym funkcje poznawcze, tj.: pamięć, uwagę, myślenie, umożliwia nawiązanie bezpośredniego kontaktu z terapeutą, poprawia samopoczucie, spostrzeganie oraz rozwija zainteresowania, daje możliwość odprężenia, redukuje stres czy napięcie nerwowe. Obok organów zmysłowych rozwijana jest również motoryka.
Uczniowie wzbogacają swoje umiejętności oraz miło spędzają czas w atmosferze relaksu, poczucia radości, bezpieczeństwa i wzajemnego zaufania.
Za zgodą nauczyciela mogą z tej terapii również skorzystać uczniowie nieposiadający zdiagnozowanych deficytów czy zaburzeń w rozwoju psychofizycznym lub nawet prymusi, którzy chcą się zrelaksować, pobawić lub zintegrować z grupą rówieśniczą.
Nauczyciele są tu tylko biernymi obserwatorami, aktywizują dzieci tylko poprzez dostarczanie materiałów lub proponowanie różnych form relaksu i nikogo do niczego nie zmuszają. Zapewniają za to uczniom emocjonalne wyciszenie, nowe doświadczenia, zabawę, a co się z tym wiążę –rozwój.
Po każdych zajęciach dzieci wychodzą z sali zrelaksowane i radosne. Z biegiem czasu, pozbawione lęków, nawiązują pozytywne relacje emocjonalne z otoczeniem, są wrażliwsze na bodźce docierające do systemu nerwowego, orientują się w schemacie ciała, funkcjonują na wyższym poziomie psychofizycznym, a przede wszystkim mają podwyższoną samoocenę.
Sala Doświadczania Świata wyposażona jest w:
- suchy basen z piłeczkami przeznaczony do rehabilitacji i relaksacji; dostarcza on wielu bodźców dotykowych, stymuluje i rozluźnia mięśnie całego ciała, kształtuje koordynację wzrokowo – ruchową, usprawnia małą i dużą motorykę,
- projektor kolorów i obrazów, którego podstawowym celem jest uwrażliwianie zmysłu wzroku na bodźce wizualne, koncentrowanie uwagi dziecka na zmieniających się na ścianie barwach i obrazach, rozwijanie kontroli nad pracą oczu, wyrabianie celowego spojrzenia w określone miejsce, umiejętności wodzenia wzrokiem za poruszającymi się obiektami; rozwija spostrzegawczość i pamięć wzrokową, dodatkową atrakcją jest możliwość wymiany tarcz, dzięki czemu można zmieniać obrazy, co pobudza ciekawość i zainteresowanie uczestników,
- lustrzany domek, skupiający uwagę dziecka na samym sobie (swojej mimice, gestykulacji, ruchach), wpływa to na kształcenie u niego świadomości swego ciała oraz orientacji w przestrzeni, dzięki takiej obserwacji siebie dziecko zapamiętuje mimikę twarzy wyrażającą różne emocje, uczy się też naśladownictwa, współpracy w grupie, integruje się z innymi uczestnikami,
- lampę UV z elementami świetlnymi, czyli urządzenie uspokajające, skupiające uwagę na przedmiotach, materiałach reagujących na promienie UV; podświetlone lampą elementy zapewniają duży kontrast widzianych bodźców, co ma szczególne znaczenie dla dzieci z drobnymi dysfunkcjami analizatora wzrokowego; poprzez ćwiczenia z lampą można doskonalić skupianie wzroku, rozwijać orientację w schemacie ciała poprzez wyróżnianie kolorem jego części ciała,
- zestaw światłowodowy dostarczający silnych wrażeń wzrokowych poprzez zmieniające się kolory; zwiększa on koncentrację uwagi, wzbudza zainteresowanie oraz chęć do działania (dotykania, chwytania ), rozwija percepcję wzrokową i dotykową,
- interaktywne kolumny wodne stanowiące zawsze obiekt zainteresowania dzieci, dostarczają silnych wrażeń wzrokowych (poruszające się w kolumnie, zmieniające kolor bąbelki), dotykowych (wibracje towarzyszące wydzielaniu się bąbelków oraz temperatura), słuchowych (specyficzny dźwięk włączonej kolumny i bulgoczącej wody – szmery, bulgotanie); umożliwiają one koncentrację uwagi oraz doskonalą umiejętność wodzenia wzrokiem,
- tor świetlno – dźwiękowy wpływający na zmysły wzroku (różne kolory), słuchu (różne dźwięki), dotyku; doskonali koncentrację uwagi (skupianie wzroku na kolorach), sprawność manualną (przyciskanie przycisków), koordynację wzrokowo – ruchową (podczas chodzenia po kolorowych polach), dźwięki wpływają także na nastrój i emocje, pola emitują światło pod wpływem nacisku, naciskając ręką lub chodząc po kolorowych kwadratach dzieci powodują włączenie żarówek pod nimi oraz uruchamiają gong o dźwięku odpowiadającym danej płycie,
- kulę lustrzaną wykorzystywaną do rozwijania percepcji wzrokowej; odpowiednio podświetlona daje ciekawe efekty świetlne, przemieszczające się wokół kuli,
- gruszkę rehabilitacyjną do siedzenia z kurtyną światłowodów,
- kolumnę świetlną z 2 mikrofonami wyrabiającą umiejętność wykrywania zależności między głosem a wzrokiem; głośność wydawanego dźwięku do mikrofonu jest ściśle związana z ilością kolorowych progów urządzenia, które świecą w kolejności od dołu do góry; praca dzieci z dwoma mikrofonami sprzyja też ich integracji.
Poza tym w sali znajduje się wiele różnorodnych przedmiotów o zróżnicowanej fakturze: płyty CD z muzyką relaksacyjną, świecące akcesoria, materiały niestrukturalizowane, substancje zapachowe i wiele innych elementów (również dostarczanych indywidualnie przez nauczycieli w razie zaistniałej potrzeby) niezbędnych do stymulacji polisensorycznej.
Podsumowując należy podkreślić, iż uczniowie w Sali Doświadczania Świata sami dokonują wyboru zabaw, które dla są nich najprzyjemniejsze i najatrakcyjniejsze. Dzięki tej terapii dzieci na nowo postrzegają świat, są bardziej spontaniczne i ufne.
Anna Wnukowska